Amatorski
‘Melancholie en krakende dingen’

De muziek van Amatorski uit Gent roept associaties op met films, van David Lynch bij voorkeur. In Vlaanderen toert het kwartet nu langs de theaters met het programma Amatorski Film. Gebouw-T in Bergen op Zoom heeft zondag de première voor Nederland.

Het kwartet Amatorski verraste al vriend en vijand in Vlaanderen met hun mooie, breekbare, vaak donkere, maar de laatste tijd ook steeds dynamischer wordende popliedjes. Met het nummer Come Home, met als tekst een naar het Engels vertaalde briefwisseling van haar overgrootouders in de tweede wereldoorlog, raakte de groep van zangeres/componiste Inne Eysermans bij velen een gevoelige snaar. Het nummer is op korte tijd geschreven en thuis opgenomen. De briefwisseling tussen haar overgrootvader, vanuit het concentratiekamp, en zijn in België achtergebleven vrouw heeft ook Inne aangegrepen. ,,Ik kreeg de brieven van mijn oma. Op de briefkaarten stonden steeds korte stukjes tekst. Meer plaats was er ook niet. Maar de liefdesbetuigingen over en weer waren oprecht.” De muziek probeerde ze in de stijl van toen te krijgen. Het is volgens de zangeres uiteindelijk meer iets uit de jaren vijftig geworden. Ze praat niet graag over de teksten. ,,Het feit dat het verhaal achter Come Home nu bekend is, maakt het, hoe mooi ook, iets minder spannend. ,,Iemand die de achtergrond niet kent, bedenkt zelf iets moois of hoort wellicht een mooi lied over verlies.”

De song werd door de reclamemakers van bronwaterfabrikant Spa geadopteerd in hun reclamespots. Vanwege het pure karakter. De groep zelf speelt het nummer niet altijd even graag meer, omdat het inmiddels afwijkt van de nieuwe muzikale koers, waarin experimenteren tot andere fraaie zaken hebben geleid. Het eerder dit jaar verschenen album tbc, met meer ruimte voor elektronica, is daar al een prima bewijs van. Toch zit Come Home, afkomstig van de EP Same Stars We Shared wel weer in het programma Film waarmee de band nu toert. Bassist/componist Hilke Ros noemt de song het buitenbeentje in de set. ,,Vandaar dat we het helemaal achteraan spelen, als een soort P.S.” Uit de toon valt het nummer geenszins, want de band laat ook tijdens de voorstelling horen een voorliefde voor bijzondere sferen te bezitten. Ros: ,,We houden van melancholische, wat krakende dingen. Niet uit een hang naar vervlogen tijden, meer vanuit een voorliefde voor de grijsheid van Oost-Europa bijvoorbeeld. Het heeft te maken met die melancholie, die er onbewust vaak inkruipt.”

De bandnaam betekent amateurisme en is afkomstig uit de Poolse filmwereld. Het is een afgeleide van amor, het Latijnse woord voor liefde. ,,Iemand die iets op amateurbasis doet, doet dat omdat hij of zij dat graag doet”, zo verklaart Eysermans de naam. Al vanaf zodra de eerste muziek van de band naar buiten werd gebracht, ontving de groep mails van vooral jonge filmmakers met het verzoek iets met de muziek te mogen doen of een videoclip te mogen maken. Ros: ,,Andersom gebeurt ook. We kregen het verzoek van een filmhuis in Mechelen om muziek te maken bij Impatience, een film uit 1928 van de Belgische filmmaker Charles Dekeukeleire. Het is een heel experimentele film uit de beginjaren van de cinema. Er zit geen verhaallijn in en is moeilijk te interpreteren. De film werd destijds divers onthaald. De 36-minuten durende stomme film was geïnspireerd op futuristische zaken en was zijn poging de filmkunst in zijn meest authentieke vorm te beoefenen. Het was zeer speciaal van montage en structuur.”

Amatorski voorziet de film Impatience van nog niet eerder verschenen muziek, gebaseerd op de beelden. In de voorstelling zijn ook nieuwe filmbeelden te zien. Die zijn vervaardigd door de jonge filmmaakster Stien De Vrieze. Zij liet zich juist inspireren op bestaande muziek van Amatorski. Ros: ,,Ze heeft een uitgebreid archief, maar heeft ook speciaal gefilmd. De beelden die zij maakt, zijn niet heel direct en passen daarom prima bij onze muziek.” De groep presenteert zichzelf tijdens deze toer op een speciale manier. Het speelt vanuit een soort ‘aquarium’ met vóór en achter hen een filmdoek. ,,Het concept is uitgewerkt samen met ShowTex, een Antwerps bureau dat al eerder voor grote producties werkte. Het achter een filmdoek spelen is niet nieuw. Een uitgelezen belichting zorgt er echter voor dat het doek soms ook onzichtbaar is.” Het zorgt voor een speciaal effect bij de zeer speciale klanken van de band, die verder uit gitarist Sebastiaan van den Branden en drummer Christophe Claeys (tevens Balthazar) bestaat. Ook hun spel is even gedisciplineerd als virtuoos op een speelse manier. De originele tracks worden vóór dit interview sfeervol, dynamisch en met opvallend veel klasse anderhalf uur lang in een goed gevulde Antwerpse Arenbergschouwburg gebracht. Kunstenaars zijn het, en veel meer dan samen zomaar weer het zoveelste popgroepje. Ze verdienen een luisterend oor, ook in het vaak wat meer luidruchtige Nederlandse popcircuit, met een bar achter in de zaal.